Stadswerven: Biesbosch-natuur in de knel, deel 5
Stadswerven was een unieke locatie mede omdat zich overal bij de oevers zandige ondiepe bodems bevonden. Deze zand ophoping werd in de loop der eeuwen gevormd en zorgde ervoor dat een uniek leefgebied ontstond voor de larven van de rivierrombout, een zeer bijzondere en zeldzame libellensoort. Een schitterende serie foto’s van een uitsluipende rivierrombout van natuurfotograaf Johannes Klampwijk laat zien hoe deze libelle rechtop uit zijn larvehuidje kruipt.
De gemeente heeft in de afgelopen jaren al vele honderden meters oevers met voor deze beschermde libelle belangrijk leefgebied vernietigd. Oevers met diverse soorten ruigtevegetatie, al of niet met zandstrandjes, zeer belangrijk voor het uitsluipen van de rivierrombout, zijn gereconstrueerd en vervangen door oevers met gesloten basalt blokken, verstevigd met stalen damwanden, of vervangen door lange betonnen trappen, of nog erger: zijn geheel afgegraven of verdwenen onder dikke lagen grond.
Bijzondere locaties met ruime zandstranden waren te vinden in de Haven Noord, nu gedempt ten bate van woningbouw, en aan de noordelijke oever van het Wantij ter hoogte van de voormalige Werf van Schouten waar nu woningen zijn gebouwd met daarvoor de Arkjes. Zandstrandjes konden gewoon bestaan, ook toen het gebied van Stadswerven op de Staart gedurende lange tijd in beslag werd genomen door activiteiten van scheepswerven. Zandstrandjes, als langzaam oplopende oevers waren juist ideaal om te werken aan schepen.
Bijna de gehele zuidelijke oever rond het Watertorenterrein tussen Prins Hendrikbrug en Energieplein is gereconstrueerd, oftewel de ondiepe zandige bodems zijn afgegraven en de oevers verhard.
Op een klein stukje van de zuidelijke oever, aan het eind voor de bomenstrook bij de Prins Hendrikbrug, resteert nog een ondiepe zandige bodem met een klein zandstrandje, zichtbaar bij laagwater, dat zeer geschikt was voor de Rivierrombout. Er zijn, zie de foto’s hieronder, na de werkzaamheden aan de naastliggende oever van Schaerweide heel veel basaltblokken juist op dit strandje achtergelaten die het uitsluipen daar zeer belemmeren. Het behoud van leefgebied langs de gehele 50kV oever is een belangrijk strijdpunt van Stichting Het Wantij, want dit kan functioneren als brongebied voor de rest van de zuidelijke oever: van daaruit kan er verder herstel van het leefgebied plaatsvinden, zie een volgend deel in deze serie.
Dit is deel 5 van de reeks ‘Stadswerven: Biesbosch-natuur in de knel’ over de bijna geheel onttakelde natuur in de wijk Stadswerven vanwege het woningbouwproject Stadswerven. Dit project gaat ten koste van de Biesbosch getijdennatuur aan de oevers van de zoetwatergetijdenrivier Het Wantij en ook van de natuur op het land, achter de oevers. Stichting Het Wantij strijdt al vele jaren tegen deze ontwikkeling die het gevolg is van wanbeleid en onwil van de gemeente Dordrecht. Er zijn wel degelijk mogelijkheden getijdennatuur te behouden en aan te leggen ondanks de bebouwing: EN EN in plaats van OF OF. Sinds kort begint deze strijd zijn eerste vruchten af te werpen.
Het Wantij is een unieke zoetwatergetijdenrivier die Natura 2000 gebieden van en naar de Biesbosch verbindt met Natura 2000 gebieden aan de Oude Maas en de Noord. Het Wantij is een vriendelijke recreatieve groene bypass van de Beneden Merwede met zijn bijna geheel verstedelijkte harde oevers, vervuilende industrieën en zware vervuilende scheepvaart. Het is een natuurlijke verbindingsroute door de stad en juist vanwege de ongeschiktheid van de Beneden Merwede een heel belangrijke migratieroute en leefgebied voor vele dieren. Voor hen een levenslijn, een corridor van en naar de rest van de Delta. In deze serie meer daarover!
Foto’s De Kunstige Kol
Kaarten Studenten WUR
Deel 6: Kritiek op ‘Omgevingsdialoog’ Wantij-West in brief aan college