Elke boom telt! Stichting Het Wantij heeft zich samen met de Bewonersgroep Natuurlijk Weizigt ingezet om de verwoesting van het prachtige Weizigtpark met grote biodiversiteit, beschutte plekken voor mensen en dier en belangrijk leefgebied van vleermuizen, te voorkomen.
Eind 2021 werd door de gemeenteraad van Dordrecht een krediet voor herinrichting van het Weizigtpark unaniem goedgekeurd. Het plan behelsde de kap van 124, waaronder veel oudere, bomen waarvoor er 145 nieuwe veel kleinere exemplaren terug geplant zouden worden. Dat veel gezonde bomen moesten wijken voor verbreding van de paden en aanleg van een plein voor de fietsenstalling werd gebracht als een succesverhaal. De gemeente Dordrecht beweerde dat alles er beter op zou worden: meer insecten, meer leven in het water, meer vitale bomen. Zelfs werd het argument gebruikt dat met een aantal van deze veranderingen het oorspronkelijke ontwerp van landschapsarchitect Doornbos zou worden hersteld. Hoe de gemeenteraad van een stad die zich heeft laten uitroepen tot wereldbomenstad voor de kap van zoveel bomen kan kiezen is Stichting Het Wantij een raadsel.
Het is zonde dat in Dordrecht voor de zoveelste keer door bewonersgroepen aangedragen feiten en voorstellen geen kans krijgen. Voortschrijdend inzicht dat bestaande plannen niet goed zijn, zou moeten kunnen leiden tot aanpassingen. Zeker op het moment dat dat nog kan, dus als er nog geen boom is gekapt. Het college wil steeds hoe dan ook zijn eenmaal gemaakte plannen doorzetten, hoe desastreus ze ook zijn.
De gang van zaken
Wat het Weizigtpark betreft hebben ruim 3500 handtekeningen, publiciteit en een tomeloze inzet van bewoners naast juridische stappen ter bescherming van het leefgebied van vleermuizen geleid tot enige aanpassingen waarbij in ieder geval ruim 50 bomen (voorlopig) zijn behouden.
De raad werd niet actief voorgelicht over de gevolgen voor de bomen door de herinrichtingsplannen voor het park en niemand vroeg er naar. Geen enkel raadslid had er bezwaar tegen! Het college presenteerde het als een enorme stap vooruit: meer bomen voor een groot deel ter vervanging van zieltogende, niet vitale bomen, het aanbrengen van schuinere oevers, en meer kruiden zouden meer biodiversiteit brengen. Tegelijkertijd zou het park door de kap van de bomen en de verwijdering van struiken transparanter worden met de gedachte dat het dan veiliger zou worden. Verstening door aanleg pleinen met stenen banken en brede geasfalteerde toegangswegen naar een nieuw te bouwen fietsenstalling achter het station pasten ook in dit verhaal. En die fietsenstalling moest en zou er komen, dat was de inzet van het college met alle gevolgen voor het park van dien. Inspraak kreeg daardoor geen echte kans. De functie van het park voor mens en dier moest ondergeschikt worden aan de eisen die waren opgesteld voor de bereikbaarheid en zichtbaarheid van het station en de fietsenstalling.
De vonk voor verzet
Pas toen de bijl al bijna in de bomen ging, werden er borden aan de rand van het Weizigtpark neergezet met informatie over de kaalslag. Toen pas drong tot bewoners door wat er stond te gebeuren met hun park en zijn een aantal van hen in actie gekomen. Zo ontstond Bewonersgroep Natuurlijk Weizigt die onder andere een aantal rondleidingen heeft georganiseerd om uitleg te geven over de desastreuze plannen en een online petitie startte die door heel veel mensen is ondertekend, uiteindelijk ruim 3500. Deze bewoners gaven de bomen echt een stem.
Groen Links blokkeert voorstel bewoners
Er waren argumenten te over tegen de plannen, maar alle partijen in het vorige college hadden zitten slapen bij de eerdere goedkeuring ervan. Van inspraak door de bevolking was aantoonbaar geen sprake geweest. De bewonersgroep nam contact op met alle politieke partijen en schreef een brief aan de raad met het verzoek eensgezind aan het college te vragen de kap van bomen uit te stellen, zodat er toch nog tijd zou komen een alternatief voor de plannen te onderzoeken. Groen Links ondermijnde die strategie en deed samen met de 3 andere coalitiepartijen, een volstrekt onbeduidend voorstel waarmee de wens van de bewoners om een maximaal aantal bomen te behouden definitief werd getorpedeerd. Het is ons gebleken dat het CDA , zoals zo vaak, absoluut geen aanpassing van de plannen wilde en dat dit voor Groen links leidend was om zo de lieve vrede in de coalitie te bewaren. Het CDA presteerde het zelfs om alle door de bewonersgroep geleverde feiten te negeren en te beweren dat er wel degelijk inspraak was geweest!
Vleermuizen
Dat de oudere bomen waarvan vele meer dan 70 jaar oud, juist een enorm belangrijke functie hebben voor het karakter en daarmee de beleving van het park en steeds meer gaan betekenen voor de biodiversiteit, daar had het college geen boodschap aan net zo min als aan het belang voor vleermuizen. Uit ecologisch onderzoek was bij de gemeente Dordrecht bekend dat het park speciale bescherming behoefde als essentieel foerageergebied vanwege de grote aantallen vleermuizen die werden aangetroffen. De onderzoekers adviseerden vooral oude bomen te behouden. In het direct aan het park grenzend wooncomplex Thureborgh dat ook op de schop gaat om meer appartementen te bouwen werden tijdens een daartoe verricht onderzoek wel 5 kolonies met ieder zelfs 20 tot 30 vleermuizen aangetroffen, waaronder een kraamkolonie die druk gebruik maakte van de bomengroep achter het station.
Dat onderzoek werd opvallend genoeg niet betrokken bij de verleende kapvergunning! Des te merkwaardiger daar vanwege de plannen het complex Thureborgh te verbouwen deze verblijfplaatsen zullen verdwijnen en de verblijfs- en foerageerfunctie van het park nog belangrijker worden. Oude bomen in het park zijn potentieel geschikt als verblijfplaatsen voor vleermuizen. Deze kappen vernietigt dit potentieel. Het verwijderen van struiken die juist zorgen voor donkere plekken die vleermuizen nodig hebben en het aanbrengen van meer verlichting zijn zeer verstorend voor deze beschermde nachtdieren.
Stichting Het Wantij deed hierop een melding gevolgd door een handhavingsverzoek bij de Omgevingsdienst met de vraag de Wet Natuurbescherming te handhaven. De gemeente deed daarop de toezegging niet 124 maar 70 bomen te kappen als mogelijk offer de kap van de bomen bij het station wel door te zetten. Op het laatste moment werd de rechtbank in een voorlopige voorziening gevraagd om de kap van alle bomen stil te leggen. Dat werd helaas geweigerd.
Ten slotte
Het gaat weer 50 tot 100 jaar duren voordat de nieuw te planten bomen even oud zullen zijn als de gekapte en wie weet zijn er dan wel weer nieuwe kapplannen, een nieuw herinrichtingsplan. Net als nu kan dan gezegd worden dat een groot aantal bomen niet vitaal meer zijn want in plaats van de groeiomstandigheden te verbeteren wordt gekozen voor kap. Een gemeente die het goed voor heeft met de bomen, de dieren en de mensen doet er juist alles aan bomen ouder te laten worden. Het maken en uitvoeren van een nieuw ontwerp met aanplant van jonge boompjes dient wat Stichting Het Wantij betreft vooral het ego van de bedenker/beheerder en toont het gebrek aan besef van de werkelijke waarde van wat verdwijnt. De verfrissende inzet van zeer capabele bewoners uit Krispijn had omarmd dienen te worden en niet als bedreiging te worden gezien.