Na tientallen jaren ongecontroleerd z’n gang te kunnen gaan, heeft Dupont/Chemours een werkelijk schrikbarende rotzooi in onze leefomgeving achtergelaten. Een rotzooi bestaande uit mogelijk kankerverwekkende en in het milieu niet afbreekbare (persistente) fluor- koolstofverbindingen zoals PFOA en genX.* Na lozing in de rivieren komt een groot deel in onze afvalput de Noordzee, een ander deel komt in het slib, in de natuurlijke oevers en, door infiltratie, in diverse waterputten langs de rivieroevers.
Na uitstoot in de lucht blijkt genX tot aan Utrecht op de grond in mogelijk gevaarlijke concentraties te worden gemeten.
Stort van PFOA vond plaats op diverse locaties op de Staart in Dordrecht, waarbij PFOA lekt naar het grondwater.
Ongekende lekkages van PFOA vonden plaats op het fabrieksterrein, waardoor het grondwater ernstig werd vervuild en in de toekomst ook het diepere grondwater, dat dient als waterbron, zal worden bereikt. Zie verder hetwantij.com/milieu
De landelijke overheid, provincie, gemeenten, waterschappen en politiek hebben zitten slapen, het gevaar niet gezien of hebben de lozing en uitstoot oogluikend toegestaan. Slechts sinds enkele jaren is er vanuit de publieke opinie druk gekomen op instanties, hetgeen mede te danken is aan een niet aflatende publiciteit. Vooral de constatering van drinkwaterbedrijf Oasen dat de kwaliteit van het drinkwater in de toekomst niet langer te garanderen is als de lozing van genX doorgaat, zorgde ervoor dat instanties eindelijk gingen samenwerken om Chemours aan te pakken.
Intussen kwam onderzoek van het RIVM opgang. Uit dit onderzoek kwam eindelijk het voortschrijdend inzicht, dat de normen voor de maximaal toegestane concentratie van genX in drinkwater naar beneden bijgesteld dienden te worden. Vanuit die aangepaste normen kwam Rijkswaterstaat, als bewaker van de ecologische kwaliteit van het oppervlaktewater, tot aangepaste adviezen aan de Provincie. Vervolgens nam de provincie die adviezen over met als resultaat dat de vergunning aan Chemours voor lozing van genX in het oppervlaktewater eerst werd teruggebracht van 6400 kg op jaarbasis in 2013 naar 2035 kg in 2017. Nu ligt er een, nog niet onherroepelijke, vergunning voor 148 kilo per jaar die zou moeten ingaan per einde 2018.
De eerdere verlagingen bleven in stand, zo blijkt ook uit een recente uitspraak in de rechtszaak van Oasen. De vraag is of het huidige besluit van de provincie om de jaarvracht terug te brengen naar 148 kilo definitief zal zijn, want Chemours zal ongetwijfeld in beroep gaan. Dit blijkt overduidelijk uit de al ingediende zienswijze.
Vanwege de dreigende aanscherping van de vergunning is Chemours pas sinds kort gestart met proefnemingen met nieuwe filtertechnieken voor afvalwater, maar nog steeds is niet besloten dit grootschalig in te zetten. Zelfs als dat besluit wordt genomen, zal er nog veel tijd voorbij overheen gaan voordat de installaties zijn gebouwd. De vraag is ook of men wel met de beste techniek experimenteert.
Chemours kan dus nog heel wat vertragen, o.a. door een rechtszaak te beginnen en/of instanties ervan te overtuigen dat er meer tijd nodig is om aan de eisen te voldoen. Maar zelfs als Chemours op den duur niet aan die greep van de wetgever kan ontkomen, moet men zich realiseren dat Chemours een slang is met vele koppen, die z’n gif op meerdere manieren kwijt kan:
Zo blijkt er ondanks alle metingen in de Boven Merwede niet al teveel te zeggen over de werkelijke hoeveelheid, in kilo’s per jaar van genX, dat in oppervlakte water terecht komt. Er wordt slechts op enkele momenten gemeten wat de concentratie per liter is. Als genX voldoende verdund wordt geloosd, geven de metingen geen overschrijding van de grenswaarde per liter aan. Het werkelijk geloosde aantal kilo’s kan dus een veelvoud zijn. Bovendien wordt er niet het hele jaar door gemeten… Chemours heeft zich helaas laten kennen als een bedrijf dat het niet zo nauw neemt met de wet- en regelgeving, zie ook een jarenlang niet gemelde lozing van genX op de rivier.
Hetzelfde geldt voor uitstoot in de lucht. Het rapport van bureau MOB geeft weinig vertrouwen in de juistheid van het meetproces: voor meerdere stoffen wordt geconstateerd dat jarenlang verkeerd en te weinig werd gemeten. Mogelijk werd ook van genX dus veel meer uitgestoten dan vergund.
Via afvalverwerkers, o.a. in Zeeland aan de Westerschelde, wordt afvalwater met genX geloosd. Ook hierbij ontbreekt kennis van de hoeveelheden in kilo’s. Een afvalverwerker was zelfs niet geïnformeerd over de aanwezigheid van genX in het door Chemours aangeleverde afvalwater.
Of bij de andere afvalverwerker wel wordt gefilterd en zo ja in welke mate, is de vraag.
Het residu van door Chemours gefilterd afvalwater, nu nog experimenteel, moet verbrand worden onder zeer hoge temperatuur. Kennelijk lukt dat niet bij buurman HVC en wordt dit getransporteerd naar een afvalverbrander in België. Welke garantie is er dat op deze manier genX (volledig) wordt vernietigd?
Heel belangrijk wordt tenslotte de rol van Europa: (wanneer) wordt genX op de lijst geplaatst van zeer zorgwekkende stoffen? (Nu nog potentieel ZZS). Dan kan Chemours worden gedwongen de lozing en uitstoot van genX naar nul terug te brengen. Het lijkt erop dat alleen als de productie volledig wordt gestopt er de volledige garantie is dat de hoeveelheid genX in ons milieu niet verder zal toenemen, de mogelijk laatste kop van de gifslang afgehakt.… Mogelijk… want wie weet dat er alweer een vervanger van genX klaarligt, waarbij het hele proces van onderzoek, normering, etc. opnieuw gaat plaatsvinden… voordat men met de huidige zeer tekortschietende wet en regelgeving kan ingrijpen.
Ook daarna blijft het milieu, de ecologie, ons voedsel en drinkwater over een onafzienbare periode belast met PFOA en genX. Intussen gaat de lozing en uitstoot gewoon verder en wil Chemours mogelijk zelfs meer genX uitstoten naar de lucht.
Wordt vervolgd
Zie ook de site: hetwantij.com/milieu/
* (Na tientallen jaren te zijn geproduceerd mag PFOA sinds 2012, nadat het als zeer zorgwekkende stof, ZZS, werd aangemerkt, niet meer geproduceerd worden. De GenX technologie bestaande uit de stoffen FRD 902 en 903 en E1 wordt sinds die tijd gebruikt als vervanger. FRD 902 en 903 worden geloosd in het water, E1 uitgestoten in de lucht)