RWS plannen Hel- en Zuilespolder aangepast

Zoals waarschijnlijk bekend is Rijkswaterstaat al tijden plannen aan het ontwikkelen voor het realiseren van getijdenatuur in de Boven- en Beneden Merwede (Sliedrechtse Biesbosch), waaronder delen van de Hel- en Zuilespolder en de oevers van het Wantij. De jarenlange betrokkenheid met inbreng van veel kennis van het gebied, de vele uren tijd die Stichting Het Wantij gestoken heeft in het bestuderen van deze plannen, het doen van veldonderzoek en het bedenken van een alternatief plan heeft duidelijk vruchten afgeworpen! SHW is verheugd over de aanpassingen die Rijkswaterstaat heeft gedaan in het nieuwe ontwerp, want vele bomen worden gespaard.

Met name de bosstroken met de oude abelen aan de west zijde van de polder die toegankelijk wordt voor het getij zullen door een aan te leggen dijk beschermd worden. In noordwesten en noorden blijft de fraaie vijver met natuurlijke oevers en een groot deel van de dijk met knotwilgen behouden. Ook  kleine bospercelen op de vlakte lijken gespaard te worden en gedeeltelijk omgevormd tot een Ooibos.

Vijver

Punt van zorg en nadere bestudering en discussie blijft de teloorgang van het meest oostelijke bosperceel van het Speelbos bij de Helsluis. Het is de vraag of de verbinding met de Beneden Merwede wel zo breed moet worden dat het ten koste gaat hiervan.

Voor zover we dit nieuwe voorlopige plan hebben kunnen beoordelen lijkt het een zekere balans te hebben tussen behoud van bestaande waardevolle natuur en landschapselementen en de aanleg van nieuwe getijdennatuur. Dus zoals SHW steeds heeft bepleit: EN EN in plaats van OF OF. Immers bij de eerdere plannen voor het Wantijpark was die balans volledig afwezig en werd na onze kritiek en de daarop volgende publiciteit besloten die terug te trekken.

Ook werd het ontwerp voor het Wantij bekend gemaakt. Waar we vreesden voor een  grootschalige  aanpak met stevige ingrepen in bestaande oevernatuur is gekozen voor een simpele doch zeer waardevolle aanvulling met wilgenstrekdammen voor de bestaande oevers die geen of nauwelijks verstoring zal geven. Het verdient echter aanbeveling die strekdammen verder voort te zetten richting de Prins Hendrikbrug en vandaar door geheel Stadswerven. Daarmee wordt dan meer recht gedaan aan het belang van migratie langs deze unieke Biesboschrivier naar de rest van de Delta.

Voor de Noord Bovenpolder zijn weliswaar ontwerpen gemaakt maar daar zijn nog veel belemmerende factoren. Er is wel nog steeds een kans dat een deel met het getij in verbinding gebracht kan worden, want dat zou een zeer waardevolle uitbreiding van getijdennatuur zijn.

Op donderdagavond 14 april aanstaande is er een informatieavond waarop Rijkswaterstaat het conceptontwerp over de plannen voor de Hel- en Zuilespolder en het Wantij presenteert en is er mogelijkheid tot het stellen van vragen en uiten van wensen en zorgen. De locatie is Meeting House Dordrecht, Johan de Wittstraat 2 en het tijdstip is 19.00 – 20.00 uur, de zaal is open vanaf  18.45.

2 reacties op “RWS plannen Hel- en Zuilespolder aangepast”

  1. Behoud de Hel- en Zuilespolder als uniek cultuur-historisch landschap .
    Inleiding
    Rijkswaterstaat wil op basis van de Kaderrichtlijn Water (KRW) Ruimte voor de rivier maatregelen nemen in dit gebied.
    Het omvormen van een soortenrijke weidepolder naar een getijdengebied. Dit om de waterkwaliteit te verbeteren.
    In de memo is geen watersysteemanalyse bijgevoegd zodat niet te beoordelen is wat er aan de waterkwaliteit verbeterd moet worden.
    Binnen de KRW zijn dergelijke drastische ingrepen als disproportioneel aan te merken Er zijn dan minder ingrijpende maatregelen mogelijk.
    Deze – minder ingrijpende maatregelen -zal RWS ook moeten nemen in de gebieden die zij niet als getijdegebied willen inrichten!
    Waarom de Hel- en Zuilespolder behouden?
    Er zijn verschillende redenen om juist dit deel te behouden.
    In 1973 heeft de gemeente onderzoek laten doen met als doel een recreatiegebied in te richten. Dat is goed gelukt. Er is een multifunctioneel gebied ontstaan met een bovenregionale functie. Binnen dit gebied heeft de polder in het meest oostelijke deel de functie van stiltegebied. Het enige deel waar men rustig kan wandelen, fietsen en vogel spotten, zonder gehinderd te worden door horizonvervuiling en verkeerslawaai.
    Het in 1829 ingepolderd gebied heeft zich in de loop van de tijd kunnen ontwikkelen tot een bloemrijk grasland. Juist omdat het is gebruikt als extensief weidegebied. Het gebied is nooit geëgaliseerd met als gevolg dat er een microreliëf is met gradiënten (hoog-droog / laag-nat). Hier door is er een grote variatie in plantengroei. Die biodiversiteit wordt nog eens versterkt door de periodieke begrazing door koeien. De recente komst van de koereigers is daar een mooi voorbeeld van.
    De aanwezigheid van de koeien met hun jongvee heeft ook nog eens een educatieve waarde. Hier kunnen kinderen nog zien hoe zij grazen en leven in een kudde.
    De belevingswaarde van het gebied is hoog. Oude knotwilgen, rietoevers , dijkjes, de boomgaard en de Helssluis trekken dagelijks rustzoekers aan. Heel wat selfies worden gemaakt met de grillig gevormde knotwilgen. De bezoekers kunnen nu ook nog eens genieten van een hapje en drankje in het proeflokaal van de Zuileshoeve.
    De rust en de gebruikswaarde kan bewaard blijven door juist dit gebied niet als getijdegebied in te richten. De vele drastische maatregelen die daar voor moeten worden genomen zullen een blijvende verstoring veroorzaken. Ook na de aanleg zal baggeren nodig zijn. De geulen zullen – zeker aan de uiteinden van de kreken – te maken hebben met sedimentatie. Periodiek zal men ook opruimploegen moeten organiseren als met de stroming troep het gebied binnenkomt.
    Enkele opmerkingen over de argumenten die RWS gebruikt in de memo:
    Gebiedskeuze;
    Voor de andere gebieden wordt niet gekozen. Een greep uit de gehanteerde argumenten:
    – De ligging t.o.v. rivier. De afstand wordt als probleem aangevoerd. Bekijk eens de topografische kaart van het gebied , dan is de conclusie dat dit een gezocht argument is.
    – De Noordpolder wordt o.a. niet gekozen vanwege het vele grondverzet, hierdoor valt de polder kostentechnisch af. Wat gaat het getijdegebied in Hel en Zuilespolder kosten? Hier moet nogal wat gedaan worden. Ik som het niet op, maar dat is aanzienlijk en zal veel kosten!
    – De vastgoedsituatie. De Hel- en Zuilespolder hebben maar 1 eigenaar, nl. de gemeente. Er wordt voorbij gegaan aan het feit dat zij – de gemeente – de bevolking van geheel Dordrecht vertegenwoordigd.
    – Tekort aan capaciteit van Staatsbosbeheer. Wachten was niet mogelijk. Als de plannen er voor 2027 zijn is dat geen probleem. De gemeente Dordrecht moet wel die capaciteit vrijmaken voor RWS. Alsof het druk bezette ambtenarenapparaat van de gemeente niets anders te doen heeft!

    Beheer van het gebied;
    – Voor koeien is geen plaats, de mest vervuild het water door uitspoeling; Hier kan alleen sprake van zijn als er aan twee voorwaarden is voldaan; Overbemesting en een bodemsoort die uitspoeling toe laat. Aan beide voorwaarden wordt niet voldaan. Er is geen overbemesting, de koeien worden niet bijgevoerd dus verschralen zij juist het gebied. De bodems – nesvaaggronden en poldervaaggronden – zijn zeer compact dus uitspoeling vindt niet plaats. Dit is ook goed te zien na een regenbui. De plassen blijven lang staan (dit is overigens ook goed voor de biodiversiteit)
    – Doordat RWS een extra kade moet aanleggen om het recreatiegebied te beschermen zal men toch nieuwe maatregelen moeten nemen om de recreatieplas van schoon water te voorzien.

    Conclusie;
    De gemeente doet er beter aan de huidige staat van de Hel- en Zuilespolder te handhaven. De in 200 jaar ontstane situatie is uniek in onze regio. Het is het enige bloemrijk graslandgebied dat voor het publiek toegankelijk is. Na het omvormen tot een getijdengebied kan men later nooit meer de huidige situatie herstellen!
    Ter verbetering van de waterkwaliteit zijn andere goedkopere en minder ingrijpende maatregelen mogelijk. Overigens geeft de provincie Zuid-Holland subsidie om dit type gebieden te behouden.
    In onze regio zijn al ruime mogelijkheden om te genieten van veel grotere getijdengebieden in de Biesbosch dan de Hel- en Zuilespolder.

    Dordrecht, 26-12-2022
    Drs. Willem Pijpers
    willempijpers@gmail.com
    van Ravesteijnerf 599, 3315DZ Dordrecht

    Gebruikte bronnen in willekeurige volgorde;
    Handreiking KRW doelen – uitgave van Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer – auteurs; Twijnstra Gudde – Witteveen+Bos – Royal Haskoning DHV, Colibrie Advies – Amersfoort – april 2018
    RWS – Verdere planuitwerking voor getijde natuur Merwedes (21 oktober 2022)
    RWS – Memo – toelichting vanuit RWS op KRW maatregelen Hel- en Zuilespolder (31 oktober 2022)
    Rapport nr. 113 – juli 1973 – Hel- en Zuilespolder, de bodemgesteldheid. Wageningen Universiteit in opdracht van Dienst Openbare werken en Stadsontwikkeling Dordrecht
    Historische atlas van de Biesbosch – Wim van Wijk – 2012 – Wbooks Zwolle
    Biesbosch en Haringvliet – natuur van wereldklasse – Jacques van der Neut, Wim van Wijk – 2021 – Wbooks Zwolle
    Topografische en Militaire kaart van het Koninkrijk der Nederlanden (TMK) 1864
    De bodem van Nederland – STIBOKA – Wageningen 1965
    Website; Biesbosch.nu en Website: https;//np-debiesbosch.n
    Provincie Zuid-Holland – Openstellingsbesluit agrarisch natuurbeheer Zuid-Holland 2013 (15-12-2022)

  2. Het ontpolderen van de Hel en Zuilespolder door RWS is een misstap. Deze polder is uniek in onze regio. Het ontpolderen voegt niets toe. Er zijn in onze regio al getijde gebieden van een veel grotere omvang.
    RWS wil dit doen onder het mom van het verbeteren van de waterkwaliteit.
    Andere – veel minder ingrijpende – maatregelen zijn dan mogelijk. Dit deel van deze oude polder met een uniek nat weide gebied kan behouden blijven.
    Nu wordt dit gebied door vele wandelaars gebruikt. Zij genieten van dit stilte gebied.
    RWS gaat dir verstoren door veel graaf en grond verzet werk waardoor dit gebied lang niet meer toegankelijk is voor wandelaars.
    Overigens is nier RWS maar het waterschap verantwoordelijk voor de waterkwaliteit in dit gebied.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *